Τελ. ενημέρωση:

   01-Aug-2025
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 42(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2025, 642-651

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Συσχέτιση άγχους και κατάθλιψης με την ποιότητα ζωής φροντιστών ατόμων τρίτης ηλικίας με προχωρημένο καρκίνο

Μ. Μπούρη,1,2 A. Κατσαρού,1 Α. Mπαρμπούνη,1,2 Α. Λάγιου,1,2 Ε. Σακελλάρη1,2
1Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα
2Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Η διερεύνηση των επιπέδων άγχους και κατάθλιψης σε φροντιστές ατόμων τρίτης ηλικίας με καρκίνο προχωρημένου σταδίου, καθώς και της συσχέτισης αυτών με την ποιότητα ζωής τους, όπως και με κοινωνικο-δημογραφικούς παράγοντες.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Πρόκειται για συγχρονική μελέτη συσχέτισης με δείγμα 55 φροντιστές ατόμων τρίτης ηλικίας με καρκίνο προχωρημένου σταδίου, η οποία διενεργήθηκε κατά το διάστημα Απριλίου−Μαΐου 2022. Τα ερευνητικά εργαλεία ήταν η κλίμακα μέτρησης άγχους του Spielberger, η κλίμακα κατάθλιψης του Beck, το ερωτηματολόγιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO Quality of Life, WHOQOL-BREF) και το ερωτηματολόγιο συλλογής κοινωνικο-δημογραφικών δεδομένων. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS ΙBM), έκδοση 22.0.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η πλειονότητα του δείγματος ήταν γυναίκες (60%), ανήκαν στις ηλικίες των 40−49 ετών (32,7%) και ήταν τέκνα των ασθενών (57,4%). Το 14,5% εμφάνιζε ήπια μορφή κατάθλιψης, ενώ το 9,1% σοβαρή μορφή κατάθλιψης. Διαπιστώθηκαν αυξημένα επίπεδα άγχους (μέση τιμή >40, που αποτελεί το όριο του κλινικού άγχους) και, συγκεκριμένα, η υποκλίμακα παροδικού άγχους της κλίμακας Spielberger εμφάνισε μέση τιμή 47,5 (standard deviation [SD]=12,5) και η υποκλίμακα μόνιμου άγχους 44,9 (SD=12,6). Η βαθμολογία του WHOQOL-BREF για τη συνολική αξιολόγηση της ποιότητας ζωής και υγείας κυμαινόταν από 6−20, με μέση τιμή 14 (SD=3,5). Όλες οι ενότητες του WHOQOL-BREF («σωματική υγεία», «ψυχική υγεία», «κοινωνικές σχέσεις» και «περιβάλλον») βρέθηκαν να σχετίζονται αρνητικά, σε στατιστικά σημαντικό βαθμό, με τη βαθμολογία στις κλίμακες κατάθλιψης, προσωρινού και μόνιμου άγχους, καθώς και με τον χρόνο ημερήσιας φροντίδας του ασθενούς (p<0,05). Διαπιστώθηκε επίσης ότι μια σειρά από κοινωνικο-δημογραφικούς παράγοντες, καθώς και ποικίλες παράμετροι της φροντίδας επιδρούσαν στα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και ποιότητας ζωής των μελών του δείγματος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης υπογραμμίζουν ότι οι φροντιστές ατόμων τρίτης ηλικίας με προχωρημένο καρκίνο αντιμετωπίζουν κίνδυνο εκδήλωσης άγχους και κατάθλιψης, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την αναγκαιότητα παρεμβάσεων πρόληψης και προαγωγής της υγείας για τον εν λόγω πληθυσμό, με στόχο την ενδυνάμωσή τους στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η φροντίδα του πάσχοντος ατόμου και την αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων στην ποιότητα ζωής τους.

Λέξεις ευρετηρίου: Άγχος, Καρκινοπαθείς τρίτης ηλικίας, Κατάθλιψη, Ποιότητα ζωής, Φροντιστές.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής