Τελ. ενημέρωση:
   10-Jun-2025
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 42(4), Ιούλιος-Αύγουστος 2025, 481-493

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Διαταραγμένος ύπνος και ποιότητα ζωής νοσοκομειακών ιατρών

Ε.Σ. Καράμπη,1 Α. Μπάου,2 Α. Σωτηρίου,2 Ε. Περράκη,2 Χ. Τζαβάρα,3 Ε. Λάσκαρη,1 Ι. Ευστρατίου,1 X. Ζολώτας,1 Π. Κρεμμύδας,1 Σ. Ζακυνθινός,2 Σ. Μεντζελόπουλος,2 Ε. Λουτράρη,2 Ε. Βαγιάκης2
1Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Νοσηλευτική Μονάδα Καλαμάτας, Καλαμάτα
2Κέντρο Μελέτης Ύπνου, Α' Κλινική Εντατικής Θεραπείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα
3Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Η διερεύνηση της πιθανής συσχέτισης του άγχους, της κατάθλιψης, της αϋπνίας, της ημερήσιας υπνηλίας και της ποιότητας ύπνου με τη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Συγχρονική μελέτη παρατήρησης, στην οποία 132 ιατροί συμπλήρωσαν ένα σύνθετο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης μετά την εφημερία τους. Το ερωτηματολόγιο περιλάμβανε δημογραφικά, ανθρωπομετρικά, κοινωνικά, επαγγελματικά χαρακτηριστικά, καθώς και στοιχεία της παρούσας κατάστασης υγείας τους. Η εκτίμηση του άγχους, της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, της αϋπνίας κατά τον τελευταίο μήνα, της πρόσφατης ημερήσιας υπνηλίας, της ποιότητας ύπνου κατά τον τελευταίο μήνα και της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής έγινε μέσω ειδικών επί μέρους ερωτηματολογίων. Ειδικότερα, για την εκτίμηση του παροδικού άγχους χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο του Spielberger (STAI-s), για την καταθλιπτική συνδρομή η κλίμακα κατάθλιψης Beck (BDI), για την αϋπνία η κλίμακα αϋπνίας Αθηνών (AIS), για την ημερήσια υπνηλία η κλίμακα υπνηλίας Epworth (ESS), για την ποιότητα ύπνου ο δείκτης ποιότητας ύπνου του Pittsburgh (PSQI) και για τη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής η κλίμακα SF-12. Οι αναλύσεις γραμμικής και λογαριθμιστικής παλινδρόμησης χρησιμοποιήθηκαν για την εύρεση ανεξάρτητων παραγόντων που σχετίζονται με τις βαθμολογίες των διαστάσεων της ποιότητας ζωής και του διαταραγμένου ύπνου.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο μέσος χρόνος εργασίας την προηγούμενη εβδομάδα ήταν 60,1 ώρες (σταθερή απόκλιση [SD]=14,8), ο διάμεσος αριθμός εφημεριών τον προηγούμενο μήνα ήταν 7 και η μέση διάρκεια ύπνου κατά την τελευταία εφημερία ήταν 3,6 ώρες (SD=2,2). Παρ' ότι η πλειοψηφία των συμμετεχόντων συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο πριν και μετά από ενεργή εφημερία, η βαθμολογία του άγχους δεν παρουσίασε σημαντικά στατιστική διαφορά. Οι συμμετέχοντες, σε ποσοστά 65,9% ανέφεραν αϋπνία (AIS ≥6), 48,1% πτωχή ποιότητα ύπνου (PSQI >5) και 25% ημερήσια υπνηλία (ESS >10). Ο αυξημένος αριθμός ωρών εργασίας κατά την προηγούμενη εβδομάδα και η μη λήψη ειδικότητας (ειδικευόμενος) συνιστούσαν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου εμφάνισης της αϋπνίας κατά τον τελευταίο μήνα. Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των ιατρών συσχετίστηκε αρνητικά με την κατάθλιψη, το άγχος, την πτωχή ποιότητα ύπνου, την αϋπνία, αλλά όχι με την ημερήσια υπνηλία.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην ομάδα των νοσοκομειακών ιατρών που εξετάστηκαν βρέθηκαν εντυπωσιακά υψηλά ποσοστά αϋπνίας. Επί πλέον, οι συμμετέχοντες ανέφεραν σε αυξημένο ποσοστό άγχος, κατάθλιψη, ημερήσια υπνηλία και πτωχή ποιότητα ύπνου. Οι υπάρχουσες εργασιακές συνθήκες μάλλον σχετίζονται με διαταραγμένο ύπνο και έχουν αρνητική επίδραση στην ψυχική ευεξία των νοσοκομειακών ιατρών και κατ' επέκταση στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής τους.

Λέξεις ευρετηρίου: Αϋπνία, Ημερήσια υπνηλία, Νοσοκομειακοί ιατροί, Ποιότητα ύπνου, Σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής.

© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής