Τελ. ενημέρωση:

   29-Sep-2020
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 37(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2020, 612-624

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Υπερηχογράφημα με σκιαγραφικό μέσο και μοριακή ανάλυση στον καρκίνο του μαστού

Ε. Βράκα,1 Π. Γαλάνης2
1Εργαστήριο Ακτινολογίας, «Αρεταίειο» Νοσοκομείο, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
2Τμήμα Νοσηλευτικής, Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Ο καρκίνος του μαστού είναι παγκοσμίως ο πιο συχνός τύπος καρκίνου στις γυναίκες, με μεγάλη διαφορά ως προς τη συχνότητα εμφάνισης από τον δεύτερο. Ωστόσο, οι διακυμάνσεις της θνησιμότητας, μεταξύ των διαφορετικών περιοχών παγκοσμίως, είναι μικρότερες από τις διακυμάνσεις στην επίπτωση της νόσου, εξ αιτίας της ευνοϊκότερης επιβίωσης των γυναικών των ανεπτυγμένων χωρών, όπου η επίπτωση της νόσου είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Στην ερμηνεία του φαινομένου αυτού, κομβικό ρόλο διαδραματίζουν η πρώιμη διάγνωση της νόσου και η έγκαιρη χορήγηση της κατάλληλης χημειοθεραπευτικής αγωγής, εξειδικευμένης ως προς τα ιδιαίτερα παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε όγκου. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχουν λάβει χώρα σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της παθολογοανατομικής ταξινόμησης του καρκίνου του μαστού, η οποία, για πολλά χρόνια, βασίστηκε αποκλειστικά σε ιστολογικά χαρακτηριστικά, όπως το μέγεθος και ο ιστολογικός τύπος του όγκου, ο ιστολογικός βαθμός κακοήθειάς του και η διήθηση των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Με τη χρήση της ανοσοϊστοχημείας προέκυψαν νέοι προγνωστικοί παράγοντες επιθετικότητας των όγκων, όπως οι υποδοχείς των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, ο υποδοχέας του ανθρώπινου επιδερμοειδούς αυξητικού παράγοντα 2 (HER2) και η έκφραση των πυρηνικών πρωτεϊνών Ki-67 και p53. Με την ένταξη των τελευταίων στη χάραξη της θεραπευτικής στρατηγικής, η χημειοθεραπευτική αγωγή προσαρμόστηκε ακόμη περισσότερο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του όγκου, ώστε να παρατηρείται σημαντική αύξηση της αποτελεσματικότητάς της και ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών. Από την άλλη πλευρά, η εφαρμογή του σκιαγραφικού μέσου στην υπερηχογραφική απεικόνιση έχει αυξήσει σημαντικά τις πληροφορίες που λαμβάνονται από τη συγκεκριμένη εξέταση, καθώς καθίσταται πλέον δυνατή η ανάδειξη της τριχοειδικής κυκλοφορίας και κατ' επέκταση η χαρτογράφηση της αγγειογένεσης στο εσωτερικό των απεικονιζόμενων αλλοιώσεων. Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, το υπερηχογράφημα με σκιαγραφικό μέσο έχει χρησιμοποιηθεί ήδη στην προεγχειρητική διαφορική διάγνωση των καλοήθων από τις κακοήθεις αλλοιώσεις. Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία έχουν αρχίσει να δημοσιεύονται μελέτες οι οποίες ασχολούνται με την ανάδειξη πιθανής σχέσης μεταξύ των ποιοτικών και των ποσοτικών χαρακτηριστικών των υπερηχογραφημάτων με σκιαγραφικό μέσο και των παθολογοανατομικών προγνωστικών παραγόντων. Η επιβεβαίωση τέτοιων συσχετίσεων θα καθιστούσε το υπερηχογράφημα ένα σημαντικό, μη επεμβατικό, προεγχειρητικό διαγνωστικό εργαλείο για την έγκαιρη επιλογή του κατάλληλου εξατομικευμένου θεραπευτικού πρωτοκόλλου.

Λέξεις ευρετηρίου: Καρκίνος του μαστού, Μοριακή ανάλυση, Προγνωστικοί παράγοντες, Υπερηχογράφημα με σκιαγραφικό μέσο.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής