Τελ. ενημέρωση:
03-Aug-2018

Η λέξη εὐθανασία πρωτοεμφανίζεται κατά την ελληνιστική εποχή. Στους Έλληνες και στους Λατίνους συγγραφείς έχει έννοιες αρκετά διαφορετικές από τη σύγχρονη, σημαίνοντας τον γαλήνιο θάνατο που επισφραγίζει μια ενάρετη ζωή, τον ηρωικό θάνατο στο πεδίο της μάχης ή για την υπεράσπιση ανώτερων ιδανικών, τον θάνατο που έρχεται τον κατάλληλο καιρό, και τον μη βασανιστικό θάνατο. Τον 17ο αιώνα μεταφέρεται στην αγγλική από τον Bacon, για να δηλώσει τον ανώδυνο θάνατο, που κατορθώνεται διά της εφαρμογής ιατρικών μέσων ανακούφισης του πόνου. Τον 18ο αιώνα, ο Ευγένιος Βούλγαρις την εκλαμβάνει ως υποφορά του θανάτου μετά γενναιότητας, πραότητας και καρτερίας. Μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα αποκτά τη συγκεκριμένη σημασία, με την οποία είναι εν χρήσει σήμερα, της ενεργητικής επίσπευσης του θανάτου, με ιατρική παρέμβαση, ασθενούς πάσχοντος από ανίατη, βασανιστική νόσο. Εν τούτοις, πρακτικές που προσομοιάζουν στη σύγχρονη ευθανασία μαρτυρούνται ήδη από την αρχαιότητα (Κέα, Μασσαλία, Σπάρτη), ενώ διαχρονική υπήρξε και η θεωρητική διαπάλη περί της εθελουσίας αυτοκτονίας σε περιπτώσεις γήρατος, αναπηρίας ή ασθένειας. Ο Ιπποκρατικός Όρκος, απηχώντας πυθαγόρειες αντιλήψεις, απαγορεύει ρητά την ευθανασία, είτε ως αφαίρεση της ζωής του ασθενούς από τον ιατρό, διά της χορήγησης θανατηφόρου ουσίας, είτε ως υποβοηθούμενη από τον ιατρό αυτοκτονία. Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, οι Χριστιανοί Πατέρες και ο Kant απορρίπτουν κατηγορηματικά την αυτοχειρία, την οποία, αντίθετα, υποστηρίζουν, υπό όρους, ορισμένοι Στωικοί και ο Hume. Το αίτημα για ευθανασία, με τη σύγχρονη σημασία της λέξης, αναδύεται τη δεκαετία του 1870 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στην Αγγλία. Στη Γερμανία, το ναζιστικό καθεστώς χρησιμοποίησε τον όρο για την, κατ' ευφημισμόν, ονομασία ενός προγράμματος ευγονικής, που προέβλεπε την αναγκαστική θανάτωση διανοητικά καθυστερημένων, αναπήρων, ψυχωτικών, ανιάτως πασχόντων και υπέργηρων ατόμων.

Λέξεις ευρετηρίου: Αυτοκτονία, Βιοηθική, Ευθανασία, Προθανάτια διλήμματα.