Τελ. ενημέρωση:
31-May-2016

ΣΚΟΠΟΣ Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ερευνητής όταν αναζητά τη γνώμη της κοινωνίας είναι ότι τα μέλη της αγνοούν για τι ακριβώς πράγμα μιλάμε όταν ρωτάμε πότε πρέπει να πεθαίνομε. Δεν είναι κάτι που διδάσκεται με λόγια. Βιώνεται. Πληροφορημένη γνώμη (informed opinion) μπορεί να ληφθεί από εκείνους που είχαν την ευκαιρία να αναστοχαστούν με βάση άμεσα μακροχρόνια προσωπικά βιώματα. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση της γνώμης μακροχρόνια φροντιστών ανίατα πασχόντων συγγενών τους.

ΜΕΘΟΔΟΣ Δεκαπέντε τέτοιοι φροντιστές, δεκατέσσερις γυναίκες και ένας άντρας, ηλικίας 23–74 ετών (57 κατά μέσον όρο), που φρόντιζαν βαριά πάσχοντες συγγενείς τους επί 0.3–20 χρόνια (8 κατά μέσον όρο), αφηγούνται ελεύθερα επί 10 έως 338 λεπτά της ώρας (91 κατά μέσον όρο) τα βιώματά τους, «όσα δεν είχαν τολμήσει να πουν ούτε στον εαυτό τους». Στο τέλος, καλούνται να απαντήσουν τρεις ερωτήσεις, εάν δεν τις είχαν ήδη απαντήσει μόνοι τους: Πότε έπρεπε ή πρέπει να πεθάνει ο φροντιζόμενος; Εάν εσύ βρισκόσουν στη θέση του, πότε θα ήθελες να πεθάνεις; Πότε πρέπει να πεθαίνει ο άνθρωπος;

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στην πρώτη ερώτηση 11 στους 15 (73%) απάντησαν ότι οι φροντιζόμενοί τους πεθαίνουν αργότερα από ό,τι θα έπρεπε (μετάωρα), 2 (13%) ότι πεθαίνουν στην ώρα τους (ώριμα), και 2 (13%) ότι πεθαίνουν νωρίτερα (πρόωρα). Στη δεύτερη ερώτηση όλοι (93%), εκτός από έναν που είπε «δεν ξέρω τι θα έκανα», θα ήθελαν να πεθάνουν νωρίτερα από ό,τι οι φροντιζόμενοί τους. Στην τρίτη ερώτηση, κριτήρια ώριμου θανάτου θεώρησαν τα «όταν δεν υπάρχει μέλλον» (43%), «όταν ο άνθρωπος δεν αυτοεξυπηρετείται» (43%), «όταν πειραχτεί το μυαλό του» (7%) και «όταν πάψει να χαίρεται» (7%).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Οι βιωματικά πληροφορημένοι μακροχρόνιοι φροντιστές ανίατα βαριά πασχόντων συγγενών ως κριτήρια ώριμου θανάτου θεωρούν τη «μη αυτοεξυπηρέτηση» και το «όταν δεν υπάρχει μέλλον», τουλάχιστον τα δύο τρίτα θεωρούν ότι οι φροντιζόμενοί τους πεθαίνουν μετά την ώρα τους, και, εκτός από έναν που απέφυγε να πάρει θέση, όλοι θα ήθελαν να πεθάνουν νωρίτερα από ό,τι οι φροντιζόμενοί τους αν βρίσκονταν στη θέση τους. Εικάζεται ότι στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγμα φροντιστών από όλη τη χώρα θα έδινε παρόμοιες απαντήσεις· ωστόσο, απαιτείται καλοσχεδιασμένη ποσοτική μελέτη για τεκμηρίωση ή απόρριψη της εικασίας αυτής.

Λέξεις ευρετηρίου: Aυτοεξυπηρέτηση, Eυθανασία, Kαλός θάνατος, Mέλλον, Πότε πρέπει να πεθαίνομε (ΠΠΠ), Πρόωρος/ώριμος/στην ώρα του/μετάωρος/μετά την ώρα του θάνατος, Φροντιστής.