Τελ. ενημέρωση:

   21-Mar-2016
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 33(2), Μάρτιος-Απρίλιος 2016, 189-197

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Ατομικοί και κοινωνικοί παράγοντες που σχετίζονται με την πρόληψη του γυναικείου καρκίνου

Μ. Μουδάτσου,1,2 Α. Κούτης,1 Α. Φιλαλήθης1
1Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Βούτες, Ηράκλειο Κρήτης
2Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης, Εσταυρωμένος, Ηράκλειο Κρήτης

Ο καρκίνος του μαστού και του τραχήλου της μήτρας –γυναικολογικοί καρκίνοι– συγκαταλέγονται στις κυριότερες αιτίες θανάτου των γυναικών. Επίσης, είναι αναμφισβήτητο ότι η πρόληψη αποτελεί τον βασικό παράγοντα περιορισμού της θνητότητας (mortality) και της επίπτωσης (incidence) από τον αντίστοιχο καρκίνο. Οι λόγοι που επηρεάζουν τα θέματα ορθής και έγκαιρης πρόληψης είναι πολλοί. Ορισμένοι από αυτούς είναι τα ατομικά, τα κοινωνικά και τα οικονομικά χαρακτηριστικά των γυναικών, ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας και οι πολιτικές υγείας που υφίστανται σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο. Επίσης, το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον που ζουν και εξελίσσονται οι γυναίκες διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή των συμπεριφορών υγείας τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ατομικό κοινωνικό κεφάλαιο (individual's social capital) που συνδέεται με την πρόληψη του γυναικείου καρκίνου τόσο στο σύνολό του όσο και διά μέσου των παραγόντων του, όπως η κοινωνική υποστήριξη, η συμμετοχή στα κοινά και η ανταποδοτικότητα. Το κοινωνικό κεφάλαιο συμβάλλει στη μετάδοση της πληροφορίας, στη δημιουργία αισθήματος ασφάλειας, καθώς και στην κοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη, παράμετροι που ευνοούν την πρόληψη ως φροντίδα εαυτού. Οι επιτυχείς πολιτικές πρόληψης για την ορθή χρήση των εξετάσεων πρόληψης απαιτούν πολυδιάστατες παρεμβάσεις. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να αναφέρονται στο ατομικό επίπεδο του χρήστη, στους επαγγελματίες υγείας που παρέχουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ), καθώς και στους φορείς πρόληψης της κοινότητας, οι οποίοι μπορεί να δράσουν θετικά προς την κατεύθυνση πολιτικής πρόληψης. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να έχουν ως στόχο την κάλυψη των κενών που σχετίζονται με την έλλειψη σωστής και έγκαιρης ενημέρωσης, την αδυναμία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, καθώς και την κάλυψη της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προκειμένου να παρέχονται δωρεάν οι προληπτικές εξετάσεις. Το παρόν άρθρο καταγράφει το θεωρητικό υπόβαθρο των ατομικών και των κοινωνικών παραγόντων που επηρεάζουν τα θέματα πρόληψης του γυναικείου καρκίνου και θέτουν τις βάσεις των αντίστοιχων πολιτικών παρέμβασης για την ορθή χρήση των γυναικολογικών εξετάσεων.

Λέξεις ευρετηρίου: Γυναικολογικοί καρκίνοι, Διαλογή, Δοκιμασία κατά Παπανικολάου, Κοινωνικό κεφάλαιο, Μαστογραφία, Πρόληψη.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής