Τελ. ενημέρωση:
10-Jan-2013

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κεφαλής τραχήλου (ΑΚΚΤ) αποτελεί μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου και χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη επίπτωση και υψηλή θνητότητα. Ο κίνδυνος ανάπτυξής του επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση οινοπνεύματος και η μόλυνση με συγκεκριμένους ιούς, αλλά και από τη γενετική προδιάθεση του ασθενούς. Η ανάπτυξη του ΑΚΚΤ αποτελεί μια πολυσταδιακή διαδικασία που απαιτεί τη συσσώρευση πολλαπλών και διαδοχικών γενετικών και επιγενετικών αλλοιώσεων, όπως αντανακλάται κλινικά από τη συχνή προΰπαρξη προκαρκινικών εξεργασιών του βλεννογόνου. Οι αλλοιώσεις αφορούν σε ενεργοποίηση ογκογονιδίων και σε απενεργοποίηση ογκοκατασταλτικών γονιδίων, καθώς και αλλαγές σε βασικούς μοριακούς μηχανισμούς που διέπουν θεμελιώδεις κυτταρικές διεργασίες όπως τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, τη διαφοροποίηση και την απόπτωση. Τα τελευταία χρόνια, με τις ολοένα αυξανόμενες γνώσεις για το μοριακό υπόβαθρο του ΑΚΚΤ, διανοίγονται σημαντικές προοπτικές αξιοποίησης των ευρημάτων για την ταυτοποίηση κατάλληλων μοριακών δεικτών και στόχων, που θα επιτρέψουν την πρώιμη διάγνωση προκαρκινικών και καρκινικών βλαβών, αλλά και την εφαρμογή εξατομικευμένων φαρμακολογικών θεραπευτικών παρεμβάσεων. Πολυάριθμες μελέτες έχουν επικεντρωθεί στη διερεύνηση και στην ανάλυση της μοριακής βάσης του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος. Στην παρούσα ανασκόπηση συζητούνται μοριακοί μηχανισμοί που έχουν σχετιστεί με το ΑΚΚΤ, περιλαμβάνοντας παρεκτροπές σε ογκογονίδια, ογκοκατασταλτικά γονίδια και σηματοδοτικά μονοπάτια που ενοχοποιούνται για τις καρκινικές ιδιότητες της ανεξέλεγκτης αύξησης, της διήθησης, της νεοαγγειογένεσης, της αποφυγής της ανοσιακής επίβλεψης και της μετάστασης. Αναπτύσσονται οι έννοιες της καρκινογένεσης πεδίου και της κυτταρικής αθανατοποίησης και διερευνάται ο ρόλος του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) στο ΑΚΚΤ . Ακόμη, συζητείται η προοπτική κλινικής εφαρμογής των νέων αυτών μοριακών ευρημάτων στην έγκαιρη διάγνωση, στην πρόληψη και στη θεραπεία του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος.

Λέξεις ευρετηρίου: Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κεφαλής τραχήλου, Καρκίνος στόματος, Μοριακή Βιολογία, Στοχευμένη θεραπεία.