Τελ. ενημέρωση:
   02-Oct-2011
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 28(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2011, 674-679

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Αποτελεσματικότητα του cetuximab και μεταλλάξεις του γονιδίου KRAS στον καρκίνο του παχέος εντέρου

N. Τσουκαλάς,1 A. Τζοβάρας,1 M. Τόλια,1 A. Παπακωστίδη,1 I. Κωστάκης,2 A. Αρδαβάνης,1 B. Μπαρμπούνης3
1Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας», Αθήνα
2Β΄ Χειρουργική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
3Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Η διενέργεια μιας πολυμεταβλητής μετα-ανάλυσης των μελετών που διερεύνησαν την προβλεπτική αξία των μεταλλάξεων του γονιδίου KRAS σχετικά με την αποτελεσματικότητα του cetuximab στον καρκίνο του παχέος εντέρου.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Διενεργήθηκε συστηματική ηλεκτρονική έρευνα στις βάσεις δεδομένων PubMed, Medline και στη βιβλιοθήκη Cochrane για την ανεύρεση όλων των ανάλογων δημοσιευμένων άρθρων. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε συνδυασμός των ακόλουθων λέξεων-κλειδιών (key words): "cetuximab", "anti-EGFR", "kras or k-ras" και "colorectal cancer". Αναλύθηκαν ταυτόχρονα οι ευαισθησίες (sensitivities) και οι ειδικότητες (specificities), χρησιμοποιώντας ένα διδιάστατο (bivariate) μοντέλο τυχαίων επιδράσεων. Τα δεδομένα από κάθε μελέτη εξήχθησαν σε πίνακες 2×2. Υπολογίστηκαν οι ευαισθησίες, οι ειδικότητες και οι προβλεπτικές (αρνητικές και θετικές) τιμές. Για όλες τις αναλύσεις χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα Stata 10 (StataCorp), ενώ αξιοσημείωτα αποτελέσματα θεωρήθηκαν εκείνα με τιμή p<0,05.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από τον έλεγχο της βιβλιογραφίας βρέθηκαν 26 αναφορές, από τις οποίες μόνο οι 13 μελέτες ήταν κατάλληλες για τη μετα-ανάλυση. Στις περισσότερες μελέτες, οι ειδικότητες ήταν κατά πολύ υψηλότερες έναντι των αντίστοιχων ευαισθησιών. Συνδυάζοντας τα δεδομένα από τις 13 μελέτες προκύπτει, πρώτον, ότι οι μεταλλάξεις στο γονίδιο KRAS αποτελούν αρνητικό προβλεπτικό παράγοντα για την αποτελεσματικότητα του cetuximab με πολύ μεγάλη ειδικότητα 0,96 (0,84−0,99) και χαμηλή ευαισθησία 0,47 (0,43−0,50) και, δεύτερον, ότι η ύπαρξη σφάλματος δημοσίευσης (publication bias) είναι πολύ πιθανή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η κλινική σημασία των εν λόγω ευρημάτων είναι ότι το cetuximab πρέπει να χορηγείται μόνο σε ασθενείς που έχουν wild type KRAS. Οι μεταλλάξεις του συγκεκριμένου γονιδίου αποτελούν αρνητικό προβλεπτικό παράγοντα για την ανταπόκριση στο cetuximab, με πολύ υψηλή ειδικότητα και χαμηλή ευαισθησία. Η πιθανότερη ερμηνεία της χαμηλής ευαισθησίας είναι η ύπαρξη επιπρόσθετων μηχανισμών αντίστασης στις αντι-EGFR θεραπείες, όπως είναι π.χ. οι μεταλλάξεις του BRAF.

Λέξεις ευρετηρίου: Anti-EGFR, Αποτελεσματικότητα, Cetuximab, Καρκίνος παχέος εντέρου,Kras ή k-ras.

© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής