Τελ. ενημέρωση:

   30-Jan-2011
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 28(1), Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2011, 27-32

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα κατά τη δημοσίευση φωτογραφιών ασθενών
σε ιατρικά συγγράμματα στην Ελλάδα

Γ. Λέων,1 Ο. Μποζίκη,2 Χ. Σπηλιοπούλου1
1Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιατρική Σχολή, Αθήνα
2Università di Camerino, Facoltà di Giurispudenza, Dipartimento di Medicina Legale, Camerino, Italy

Τα ιατρικά συγγράμματα είναι συγκεκριμένου περιεχομένου και απευθύνονται σε καθορισμένο κοινό. Η παρούσα έρευνα είχε ως αφετηρία την προσφυγή ασθενούς στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Η ασθενής κατήγγειλε ότι απεικονιζόταν σε ιατρικό σύγγραμμα χωρίς την έγκρισή της. Η Αρχή συνέστησε στο συγγραφέα όπως, κατά τη δημοσίευση στο μέλλον παρόμοιων ιατρικών περιστατικών, διασφαλίζει κατά τη φωτογραφική απεικόνιση τη μη αναγνωρισιμότητα του πάσχοντος προσώπου. Επιχειρείται μια ενδελεχής μελέτη του σχετικού δεοντολογικού πλαισίου που ισχύει στην Ελλάδα, αλλά και των αντίστοιχων διεθνών κανόνων που εφαρμόζονται σε παρόμοια περιστατικά. Το ελληνικό δεοντολογικό πλαίσιο διαγράφεται από μια σειρά νομοθετημάτων περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, καθώς και από τους αντίστοιχους κανόνες ιατρικής δεοντολογίας. Σε διεθνές επίπεδο μελετώνται ακόμη και οι αντίστοιχοι κανόνες περί ιατρικών εκδόσεων. Επιπλέον, εξετάζονται τα ηθικά διλήμματα που ανακύπτουν, υπό το πρίσμα των βασικών αρχών της Βιοηθικής (ωφελιμότητα, αυτονομία, δικαιοσύνη και ισοτιμία). Σύμφωνα με το Ελληνικό Δίκαιο, η δημοσίευση του προσώπου και του σώματος κάποιου χωρίς τη συγκατάθεσή του συνιστά προσβολή της προσωπικότητας του εν λόγω προσώπου (άρθρο 57 ΑΚ). Οι δεοντολογικοί κανόνες θέτουν ως βασικούς πυλώνες της σχέσης ιατρού-ασθενούς τη συναίνεση και το απόρρητο, αλλά από την άλλη πλευρά θεωρούν βασική υποχρέωση του ιατρού την εκπαίδευση των φοιτητών και των συναδέλφων του, καθώς και τη δημοσίευση των ανακαλύψεών του. Σε καμιά περίπτωση όμως η ανάγκη της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή της έρευνας δεν πρέπει να διεξάγεται σε βάρος του μεμονωμένου ασθενούς και σε διατάραξη της σχέσης ιατρού-ασθενούς. Υπό το πρίσμα των βασικών αρχών της Βιοηθικής, προκύπτει μια εκ πρώτης όψεως διάσταση μεταξύ των δικαιωμάτων του μεμονωμένου ασθενούς που καλείται να φωτογραφηθεί και του ιατρού που επιθυμεί να δημοσιεύσει τη φωτογραφία. Όταν όμως υπεισέρχεται το βασικό στοιχείο της συναίνεσης, φαίνεται να είναι δυνατή η δημιουργία μιας διαφορετικής τοποθέτησης. Συμπερασματικά, η δημοσίευση φωτογραφιών ασθενών πρέπει να γίνεται με φειδώ αλλά και με σεβασμό στο συγκεκριμένο ασθενή.

Λέξεις ευρετηρίου: Απόρρητο, Βιοηθική, Ιατρικά συγγράμματα, Ιατρική δεοντολογία, Συναίνεση.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής