Τελ. ενημέρωση:
16-Oct-2008

Ο 20ός αιώνας υπήρξε περίοδος μεγάλων κοινωνικών αλλαγών που προετοίμασαν το έδαφος για δραματικές αλλαγές στη βρεφική διατροφή. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή των αλλαγών που σημειώθηκαν στις πρακτικές βρεφικής σίτισης στην Ελλάδα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και η διερεύνηση του ρόλου που έπαιξαν οι επαγγελματίες υγείας, καθώς και η πολιτεία. Η μελέτη βασίστηκε σε πρωτογενές υλικό από την ιατρική και τη λαογραφική βιβλιογραφία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα στην Ελλάδα. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι κατά την περίοδο 1920-1950 ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός (από τη φυσική μητέρα ή από τροφό) σταδιακά άρχισε να φθίνει ως πρακτική, ενώ τυποποιημένα υποκατάστατα του μητρικού γάλακτος έγιναν διαθέσιμα. Ενόψει των ανησυχητικών ποσοστών βρεφικής θνησιμότητας, τόσο το Υπουργείο Υγιεινής όσο και οι επαγγελματίες υγείας προέβησαν σε πρωτοβουλίες ενημέρωσης των γυναικών σε θέματα βρεφικής διατροφής, ήδη από τη δεκαετία του 1920. Σταδιακά, οι οδηγίες προς τις θηλάζουσες μητέρες γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές, συστήνοντας τακτικό ωράριο γευμάτων, απαγόρευση νυκτερινού γεύματος, ζύγισμα του βρέφους πριν και μετά από το θηλασμό και αποθηλασμό κατά τον 9ο μήνα. Οι μητέρες ενθαρρύνονταν επίσης να εμπλουτίζουν τη δίαιτα του βρέφους τους με συμπληρωματικά τρόφιμα, ήδη από το 2ο μήνα. Οι Ελληνίδες σταδιακά υιοθέτησαν τη χρήση των εναλλακτικών μορφών σίτισης, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη μετάβαση από τον απoκλειστικό θηλασμό προς τη μεικτή διατροφή. Οι εργαζόμενες μητέρες, ειδικότερα, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον αποκλειστικό θηλασμό και λόγω της έλλειψης ενός νομοθετικού πλαισίου που θα τον επέτρεπε. Οι επαγγελματίες του χώρου της υγείας αντιμετώπισαν τη διατροφή των βρεφών γενικότερα, και το θηλασμό ειδικότερα, ως ιατρικές διαδικασίες και προώθησαν την εφαρμογή αυστηρών κανόνων στη σίτιση των βρεφών.

Λέξεις ευρετηρίου: Βρεφική διατροφή, 20ός αιώνας, Ελλάδα, Ιατρικές συστάσεις, Προστασία μητρότητας.