Τελ. ενημέρωση:
26-Sep-2007

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ανασκόπηση, με όσο το δυνατόν πιο συνοπτικό τρόπο, της ιστορίας και της παρούσας κατάστασης των συμπεριφορικών και γνωσιακών θεωριών για την αιτιολογία και τη θεραπεία της διαταραχής πανικού με αγοραφοβία (ΔΠΑ). Στις δεκαετίες του 1960 και 1970, οι συμπεριφορικές θεωρίες εστίασαν το ενδιαφέρον τους στην αγοραφοβία και αναπτύχθηκαν οι θεραπείες έκθεσης, οι οποίες είχαν σημαντικού βαθμού αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση των αγοραφοβικού τύπου αποφυγών και του αγοραφοβικού άγχους. Ωστόσο, ένα ποσοστό ασθενών εξακολουθούσαν -ακόμα και μετά το πέρας της θεραπείας- να παρουσιάζουν, σε άλλοτε άλλο βαθμό, προσβολές πανικού και συμπτώματα άγχους σχετιζόμενα με τον πανικό. Στη δεκαετία του 1980, οι βιολογικές και οι γνωσιακές θεωρίες έστρεψαν το ενδιαφέρον των ερευνητών στο φαινόμενο του πανικού, το οποίο θεωρήθηκε ως το πυρηνικό στοιχείο της ΔΠΑ, με την αγοραφοβία να ακολουθεί ως ένα «υπο-προϊόν» του. Οι γνωσιακές-συμπεριφορικές θεραπείες απέκτησαν σημαντικού βαθμού τεκμηρίωση όσον αφορά στην ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τη συμπτωματολογία της διαταραχής πανικού (ΔΠ) χωρίς αγοραφοβία. Το επόμενο βήμα ήταν να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα της γνωσιακής θεραπείας στην αντιμετώπιση της ΔΠ με μετρίου/ σοβαρού βαθμού αγοραφοβία. Από τις έως τώρα μελέτες προκύπτουν ενδείξεις ότι η γνωσιακή θεραπεία και η θεραπεία έκθεσης έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της ΔΠΑ, αλλά ο συνδυασμός τους μοιάζει να μην έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα συγκριτικά με την καθεμιά από αυτές ξεχωριστά. Ωστόσο, ένας ικανός αριθμός ασθενών με ΔΠΑ (περίπου το 40%) δεν παρουσιάζει σημαντικού βαθμού βελτίωση με κάποια από τις δύο αυτές θεραπείες ή το συνδυασμό τους. Συνεπώς, απαιτείται περαιτέρω έρευνα στο γνωσιακό/συμπεριφορικό πεδίο για τη μεγαλύτερη θεωρητική εμβάθυνση στους μηχανισμούς αιτιοπαθογένειας της διαταραχής πανικού με αγοραφοβία και την ανάπτυξη νέων και αποτελεσματικότερων θεραπευτικών μεθόδων για την αντιμετώπιση της διαταραχής αυτής.

Λέξεις ευρετηρίου: Αγοραφοβία, Γνωσιακή θεραπεία, Διαταραχή πανικού, Συμπεριφορική θεραπεία.